Ang Alamat ng Orani, Bataan

Ang Alamat ng Orani, Bataan

Oktubre na. Malamig na ang simoy ng hangin dahil nalalapit na ang Kapaskuhan. Ang mga isda sa ilalim ng Tulay ng Tagpuan sa sentro ng bayan ay tila giniginaw. Malilikot na naglalanguyan, naghahabulan, at nagtataguan sa malalapad na dahon ng lotus na malugod silang tinatangap. Ang pabilog nilang mundo ay payapa at tahimik. Ang lamig ng panahon ay tinatalo ng init ng kanilang mga damdaming puno ng kasiyahan at kapanatagan.

Giniginaw din si Aurora. Galing pa siya sa malapit sa dagat kung saan siya lumaki. Pero nag-iinit ang kanyang damdamin sa nararamdamang magkahalong takot at pananabik. Natatakot siyang baka may makakita sa kanya at sa kanyang gagawin at isumbong siya sa kanyang mga magulang. Nananabik siya sa pagdating ng isang taong gusto niyang laging nakikita – si Isagani.

Matipuno at makisig si Isagani. Palibhasa’y sanay sa mga gawaing bukid sa bundok na kinalakihan. Mayroon silang napakalawak na lupain at maraming mga tauhang gumagawa sa kanilang bukid, pero hindi iyon ginawang dahilan ni Isagani para hindi siya magbanat ng buto at lumusong sa putikan.

“Ora, salamat naman at narito ka na,” pabulong na sabi ni Isagani nang makalapit sa gawin likuran ng kasintahan.

“Gani!” Nagulat pa si Aurora dahil hindi niya namalayan ang paglapit ng minamahal. “Kanina ka pa ba diyan?”

“Kadarating ko lang. Naunahan mo ako ngayon!”

“Maaga ko kasing natapos ang mga gawain ko bahay,” paliwanag ni Aurora. “Kumusta ka na, mahal ko?”

“Masayang-masaya ako ngayon. Napakaganda ng bunga ng mga pananim namin. Sa tingin ko ay marami kaming aanihin. Baka sa makalawa ay magsimula na kaming gumapas ng mga palay.” Masayang pagkukuwento ni Isagani. “Ikaw, kumusta?”

“Mabuti rin,” sabi ni Ora, pero mababakas ang lungkot sa kanyang mga mata. “Maraming nahuhuli sa dagat ngayon. Marami na uling mga isda, hipon, at alimasag na lumilitaw.”

“Ganun naman pala, e bakit parang malungkot ka, mahal ko?” nag-aalalang tanong ni Isagani.

“Mahal mo ba ako talaga, Gani?”

“Higit pa sa buhay ko.”

“Sana hindi na tayo magkahiwalay.” Nangingilid na ang luha sa mga mata ni Aurora.

“Bakit naman ganyan kang magsalita?” Inilapit ni Isagani ang sarili sa kasintahan at masuyo itong niyakap.

Inihilig ni Aurora ang kanyang ulo sa balikat ni Isagani bago sinagot ang tanong ng lalaki. “Kasi, binabawalan na ako ni Itay na makipagkita sa iyo.” Tuluyan nang nalaglag ng luhang kanina pa pinipigil ni Aurora.

“Bakit daw? Ano’ng dahilan?” Sunud-sunod na tanong ng nag-aalalang si Isagani.

Hindi agad nakasagot si Aurora sa tanong ng kasintahan. Sa halip ay parang daluyong ng alon sa dagat na bumalik sa isip niya ang mga nangyari nang sinundang gabi.

“Itay, may sasabihin po sana ako sa inyo,” panimula ni Aurora. Itinapat niyang maganda ang huli sa dagat sa gagawing pagtatapat tungkol sa kanila ng kasintahan.

“Ano yun, anak?” tanong ni Mang Jose. “Siguro may ipapabili ka sa akin ano?” nakangiting sabi ng ama. “Sige, anak, sabihin mo at bibilhin ko para sa iyo. Gusto mo ba ng bagong bestida?” Pati si Aling Ligaya, ang kanyang ina, ay napapangiti rin sa pag-uusap ng mag-ama.

“Hindi po Itay,” sagot ni Aurora.

“E ano ang gusto mo?” nagtatakang tanong ni Mang Jose.

“Meron na po akong mahal, Itay,” pagtatapat ni Aurora.

“Talaga!” tuwang-tuwang sabi ng ama, sabay baling sa kabiyak. “Narinig mo ba Ligaya ang sinabi ng anak mo? Meron na daw siyang napupusuan.” Saka sinabayan ng malakas na tawa.

Hindi napigil ni Aling Ligaya na lumapit sa anak. “Sino ba ang mapalad na lalaki, anak? Sino ba sa mga manliligaw mo ang mapalad na nakaakit sa iyong puso?”

Dahil sa nakitang katuwaan ng mga magulang ay lumakas ang loob ni Aurora. “Si Isagani po, Itay, Inay.”

“Isagani? Sinong Isagani?” usisa ng ama.

“Si Isagani bang anak nina Pedro at Payapa?” paniniyak ni Aling Ligaya.

“Siya nga po,” nakangiti pang sagot ni Aurora. Pero laking gulat niya sa pagbabagong nangyari sa mga magulang. Hindi pa natatapos ang sagot niya ay galit na galit nang napatayo ang ama. Agad namang lumapit si Aling Ligaya sa asawa at yumakap dito.

“Tumigil ka sa kahibangan mong iyan, Aurora!” pasigaw na sabi ni Mang Jose sabay duro ng daliri sa direksyon ng anak. Madalang lamang siyang tawaging Aurora ng ama, kapag lamang nagagalit ito sa isang bagay na ginawa niya. Palaging “Ora” o “anak” lamang ang tawag ng ama sa kanya at may halo pa itong lambing.

“Jose, huminahon ka,” awat ng ina.

Hindi nakapagsalita si Aurora sa bilis ng mga pangyayari. Napakaraming tanong ang nagsasalimbayan sa kanyang isip. Bakit bigla na lamang nagalit ang ama nang banggitin niya si Isagani? Bakit para siyang gustong saktan ng ama, samantalang natutuwa pa ito kanina nang sabihin niyang meron na siyang napupusuan? Ano bang mayroon si Isagani at ganoon na lamang ang galit ng ama sa binata?

Dahil sa kabiglaan ay hindi niya napigil ang pagpatak ng luha. Binalot ng matinding kalungkutan ang kanyang isip at puso at dinagdagan pa ito ng matinding pagkalito. Nang makabawi ay dali dali siyang tumayo at tumakbong umiiyak papunta sa kanyang silid.

Bago siya tuluyang makalayo ay narinig pa niya ang pasigaw na paalala ng ama, “Kung ayaw mong mawalan ng magulang, umiwas ka na lalaking iyan!”

“Mahal ko, bakit?” Para pang nabigla si Aurora sa tinig ng kasintahan na kanina pa pala naghihintay ng paliwanag sa mga sinabi niya.

“Ewan ko. Hindi ipinaliwanag ni Itay sa akin. Basta nung sinabi ko sa kanya ang tungkol sa atin, bigla na lang siyang nagalit at sinigawan ako,” sagot ni Aurora.

Natahimik ang dalawa. Hindi nila maintindihan ang nangyayari.

Maya-maya ay nagtanong si Aurora. “Siyanga pala, ikaw ba, nasabi mo na ba sa mga magulang mo ang tungkol sa atin?”

“Hindi pa rin e. Mamaya pag-uwi ko, magsasabi na ako,” sagot ng lalaki.

“Sana ay walang maging problema,” mahinang hiling ni Aurora, pero sa kalooban niya ay naroon ang takot na dumadaklot sa kanyang puso. Kagabi pa nagsisikip ang kanyang dibdib. “Bakit ganito ang pakiramdam ko? Bakit hindi ako mapalagay?” mga tanong ni Aurora na hindi niya mabigkas nang malakas.

“Wala naman siguro. Kilala ko naman sila. At tiyak kong magugustuhan ka nila,” nakangiting sagot ni Isagani. “Maganda, mabait, maalalahanin, at higit sa lahat mapagmahal. Saan ka pa hahanap ng ganyan?”

“Nambola ka pa,” natatawang sagot ni Aurora.

Kabisadong kabisado na ni Isagani kung paano siya patatawanin. Parang napakatagal na nilang magkakilala, samantalang tatlong buwan pa lang silang magkasintahan.

Naghiwalay ang magkasintahan na parehong nakangiti at may pangakong muling magkikita pagkalipas ng isang linggo sa dating lugar, sa Tulay ng Tagpuan. Sandaling nakalimutan ni Aurora ang takot sa kanyang mga magulang. Mahal na mahal niya si Isagani at handa siyang ipaglaban ang pag-ibig na iyon. Kung hindi rin lang si Isagani ang makakapiling niya habang buhay, mas mabuti pa sa kanya ang mamatay.

Nakarating si Aurora sa kanilang bahay na hindi namamalayan ng kanyang mga magulang palibhasa’y abala sa mga paghahandang kailangan para sa nalalapit na kapistahan ng kanilang bayan. Sa susunod na Linggo na ang pista. Isa ang pamilya nina Aurora sa mga kinikilalang pamilya sa barangay na malapit sa dagat. At sa taong ito, ang kanyang mga magulang ang nahirang na manguna sa mga paghahanda para sa pagdiriwang ng kapistahan sa kanilang baryo.

Latest Addition...

Tuloy-tuloy si Aurora sa kanyang silid upang magpahinga. Pakiramdam niya ay pagod na pagod siya samantalang hindi naman kalayuan ang Tulay ng Tagpuan sa kanilang bahay.

Samantala, nakauwi na rin si Isagani sa kanila. Naratnan niya ang kanyang mga magulang na nag-aayos ng kanilang imbakan ng palay. Inaasahan na nila ang masaganang ani. Tamang-tama sa pista. Inihahanda na rin ng kanyang inang si Aling Payapa ang mga sangkap ng lulutuin para sa handaan.

“O anak, saan ka ba galing?” tanong ni Mang Pedro, ang ama ni Isagani. “Kanina ka pa hinahanap ng nanay mo.”

“Mano po Itay,” sabi ni Isagani, sabay abot sa kamay ng ama para magmano.

“Nasa kusina ang Nanay mo. Pumunta ka na agad doon.”

“Opo.” Dumiretso si Isagani sa kusina at inabutan ang ina na abalang-abala.

“Mano po ‘Nay.”

“Kaawaan ka ng Diyos, anak.”

“May iuutos daw po kayo?”

“Oo, anak,” sagot ni Aling Payapa. “Maligo ka na at magbihis. Pupunta tayo kina Pareng Tiago. Doon tayo maghahapunan, dahil kaarawan ngayon ng kinakapatid mong si Isabel.”

Napangiti si Isagani. Kaibigan niya ang kababatang si Isabel. Noong bata pa sila, si Isabel ang madalas niyang makalaro sa mababang burol malapit sa kanilang bahay. Katulad nila, mga magsasaka din ang mga magulang ni Isabel at magkatabi ang kanilang lupain. Nag-iisang anak din kagaya ni Isagani.

“Ngayon na po ba ang kaarawan ni Isabel?” Natatawa si Isagani dahil nakalimutan niya ang kaarawan ng kaibigan. Masyado kasi siyang nasabik sa muling pagkikita nila ni Aurora. “Sige po Inay, maliligo na po ako.”

Nang makaalis si Isagani papunta sa ilog para maligo, pumasok sa kusina si Mang Pedro. “Payapa, sa palagay mo kaya ay mauunawaan ni Isagani ang gusto nating mangyari?” mahinang tanong nito sa asawa.

“Hindi ko tiyak, pero sana ay maunawaan niya.”

Kinagabihan, papunta sina Isagani sa kanilang pinakamalapit na kapitbahay.

(Itutuloy ko pa po ito... Pasensya na po kung bitin.)